اشخاصی که در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مشغول به فعالیت می‌باشند و یا به نوعی با این صنعت همکاری دارند، با این واژه‌ها آشنا هستند ولی مطمئناً افراد زیاد دیگری هم از بین دانشجویان و صنعتگران هستند که آشنایی کاملی با این دو بخش اصلی صنعت نفت و تفکیک آن ها از هم ندارند. در این نوشته قصد داریم تعریفی کامل و به یاد ماندنی از بخش های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت تقدیم کاربران سایت نماییم. برای این منظور ابتدا تفاوت بخش های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت را در عبارتی کوتاه خلاصه نمودییم و در ادامه، معرفی اجمالی از آن دو خواهیم داشت.

بخش بالا دستی صنعت نفت شامل مرحله اکتشاف، استخراج و بخش انتقال و عرضه نفت و گاز به پالایشگاه ها و بخش پایین دستی شامل پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و بخش انتقال و عرضه فراورده های نفت و گاز به مصرف کنندگان نهایی می‌باشد.

اکتشاف و جستجو برای یافتن میدان‌های بالقوه زیرزمینی یا زیردریایی، حفاری، استخراج، بهره برداری، توسعه میادین، انتقال، ذخیره سازی، احداث و توسعه تاسیسات و صنایع وابسته، تحدید حدود برای عملیات تولید و قابل عرضه کردن نفت و گاز در حد جداسازی اولیه یا صادرات، استفاده و یا عرضه برای عملیات پایین دستی در حوزه بالادستی صنعت نفت وگاز قرار میگیرند.

عملیات تصفیه و پالایش در تاسیسات پالایشی جهت تولید فراورده های نفت و گاز، ذخیره‌سازی، توزیع و انتقال محصولات فراورش شده جهت تحویل به مصرف کنندگان نهایی در حوزه پایین دستی صنعت نفت وگاز جای می‌گیرند.

بر خلاف بخش بالا دستی صنعت نفت، بخش پایین دستی آن، به صورت مستقیم با مصرف کنندگان در ارتباط است. برقراری این رابطه از طریق هزاران محصول مانند بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی، گاز مایع، مازوت، گریس، لاستیک ها، پلاستیک ها، کود، ضد یخ، آفت کش و صدها محصول دیگر پالایشگاه ها و پتروشیمی ها است. در سلسله پست‌های بعدی به مطالبی در مورد نحوه تشکیل مخازن نفت و گاز، روش های مرسوم شناسایی مخازن، تاریخچه ایی از اکتشافات در کشور ایران، انواع روشهای حفاری در بستر خشکی و دریا،چرخه ها و مکانیسم‌های تولید از مخازن، روشهای ازدیاد برداشت، سیستم های جمع آوری، و ... در حوزه صنعت نفت-گاز جهت آشنایی مخاطبان محترم سایت و دریافت اطلاعات کلیه فعالین متخصص در حوزه‌های تخصصی یاد شده جهت شبکه سازی در اکوسیستم متان تقدیم حضور می‌گردد.